Thay răng sữa trẻ em ở độ tuổi nào? Quá trình và thứ tự ra sao?

Bạn là người đặt câu hỏi về việc “thay răng sữa” ở trẻ em, liệu rằng bạn đã biết nhưng thông tin cơ bản về quá trình này hay chưa? Nếu chưa, hãy tiếp tục đọc bài viết này để có cái nhìn tổng quan về việc thay răng sữa ở trẻ em.

Thay răng ở trẻ là gì?

Trước hết, hãy hiểu rõ rằng “thay răng ở trẻ” là quá trình mà các chiếc răng sữa bắt đầu lung lay và rụng đi, để nhường chỗ cho các răng vĩnh viễn mọc lên thay thế. Đây là một phần quan trọng trong quá trình trưởng thành của trẻ.

Răng sữa không chỉ giúp trẻ cắn và nhai đa dạng loại thực phẩm, tạo điều kiện cho quá trình tiêu hóa diễn ra suôn sẻ, mà còn giúp phát triển xương hàm, đảm nhận vai trò quan trọng trong giao tiếp và học ngôn ngữ, đặc biệt khi phát âm các từ khó. Ngoài ra, răng còn tạo tính thẩm mỹ, giúp khuôn mặt cân đối và nụ cười thêm duyên dáng.

Hình thành của răng bắt đầu từ khi chúng ta chưa được sinh ra, nhưng chúng nằm bên trong hàm, dưới nướu và không thấy bên ngoài. Khoảng 6 tháng tuổi, những chiếc răng sữa đầu tiên sẽ mọc ra.

Trẻ mấy tuổi thay răng sữa?

Thường thì, khi trẻ đạt khoảng 6 tuổi, chiếc răng sữa đầu tiên sẽ bắt đầu lung lay và mọc răng vĩnh viễn tương ứng. Răng cửa sẽ rụng trước tiên, sau đó là răng cửa bên, răng hàm thứ nhất, răng nanh và răng hàm thứ hai.

Quá trình thay răng sữa và mọc răng vĩnh viễn diễn ra chậm hơn, thường trong khoảng từ 6 – 11 tuổi. Tổng cộng có 20 chiếc răng sữa, nhưng khi trẻ đạt 6-7 tuổi, các răng vĩnh viễn sẽ bắt đầu mọc thêm ở phía sau cung răng. Những chiếc răng này sẽ không được thay thế nếu bị nhổ đi.

Tóm lại, răng sữa bắt đầu rụng khi trẻ được 6 tuổi, bắt đầu bằng răng cửa ở hàm trên và hàm dưới. Vào năm tiếp theo, các răng cửa bên sẽ rụng, tiếp theo là răng nanh ở hàm dưới và hàm trên thứ nhất, và sau đó là răng hàm thứ nhất hàm dưới. Cuối cùng, răng hàm thứ hai ở hàm trên và dưới cũng sẽ rụng khi trẻ 11-12 tuổi. Khi trẻ bước vào tuổi dậy thì, tất cả răng sữa sẽ rụng hết và nhường chỗ cho răng vĩnh viễn.

Đáng chú ý là quá trình này có thể bắt đầu sớm hoặc trễ ở một số trẻ. Khi răng sữa rụng, răng vĩnh viễn sẽ mọc lên trong vòng 3 tháng. Nếu không, trẻ có thể cần đến bác sĩ chỉnh nha. Đôi khi, trẻ có thể bị thiếu răng, thường nhất là răng cửa bên. Bác sĩ sẽ sử dụng chụp X-quang để xác định tình trạng này và xác định xem các răng khác có đang ngăn cản răng trưởng thành mọc đúng vị trí hay không.

Những yếu tố ảnh hưởng đến độ tuổi thay răng

Có một số yếu tố ảnh hưởng đến độ tuổi mọc răng của trẻ:

  • Yếu tố di truyền: Mã gen có vai trò quan trọng trong quá trình thay răng. Nếu cha mẹ thay răng sữa chậm hơn hoặc nhanh hơn so với tuổi thay răng của trẻ, thì trẻ có thể gặp tình trạng tương tự.

  • Yếu tố dinh dưỡng: Chế độ ăn uống của mẹ khi mang thai đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của răng của trẻ. Đối với trẻ sinh non, việc mẹ kiêng khem quá mức hoặc chế độ ăn uống hàng ngày của trẻ không cân bằng, không đầy đủ cũng sẽ ảnh hưởng đến sự hình thành các răng.

  • Thiếu mầm răng vĩnh viễn: Một số trẻ thiếu mầm răng vĩnh viễn hoặc răng vĩnh viễn mọc ngầm, khiến răng vĩnh viễn không bao giờ mọc lên để thay thế răng sữa. Khi đó, cần có sự can thiệp nha khoa để điều chỉnh.

  • Lợi bị xơ hóa: Đối với một số trẻ, nếu răng sữa bị tổn thương hoặc nhổ sớm do sâu răng, nướu có thể xơ cứng, khó mọc răng vĩnh viễn.

Trẻ thay răng sớm hoặc trễ có sao không?

Thông thường, trẻ sẽ bắt đầu thay răng sữa vào khoảng 6 tuổi. Nếu quá trình này xảy ra quá muộn, có thể ảnh hưởng đến quá trình trẻ mọc răng vĩnh viễn. Răng vĩnh viễn có thể mọc lệch, gây mất thẩm mỹ và ảnh hưởng đến chức năng nhai. Nếu răng sữa của con đã quá tuổi thay mà vẫn chưa có dấu hiệu lung lay hoặc răng vĩnh viễn vẫn chưa mọc lên, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ.

Bác sĩ nha khoa với kiến thức và kinh nghiệm chuyên môn, kết hợp với các thiết bị hiện đại, sẽ tư vấn và thăm khám trẻ, lựa chọn phương án điều trị phù hợp, đồng thời xác định tình trạng của răng, để giúp trẻ phát triển hàm răng khỏe mạnh.

Quá trình và thứ tự thay răng sữa

Khi đến tuổi thay răng sữa, răng sẽ lung lay và rụng lần lượt từng chiếc theo quy luật. Lúc này, chân răng sữa tiêu hủy và thay bằng một mầm răng vĩnh viễn. Các chiếc răng sữa sẽ tự rụng để nhường chỗ trống cho răng vĩnh viễn mọc lên.

Trình tự mọc răng sữa thường như sau:

  • Răng cửa: mọc từ 5-7 tuổi.
  • Răng cửa bên: mọc từ 7-8 tuổi.
  • Răng hàm thứ nhất: mọc từ 9-10 tuổi.
  • Răng nanh: mọc từ 10-11 tuổi.
  • Răng hàm thứ hai: mọc từ 11-12 tuổi.

Tuy nhiên, trình tự này có thể khác nhau một chút ở mỗi trẻ, vì vậy, đừng quá lo lắng nếu răng của con không theo mô hình trên. Tuy nhiên, nếu răng không mọc sau thời gian dự kiến một năm, hãy kiểm tra với nha sĩ để đảm bảo rằng răng trẻ đang phát triển bình thường.

Dấu hiệu trẻ thay răng sữa

Răng sữa có thể mọc lên mà không gây đau đớn hoặc khó chịu cho trẻ, tuy nhiên trẻ cũng có thể xuất hiện những dấu hiệu như:

  • Nướu đỏ và đau nơi răng mọc.
  • Nhiệt độ cơ thể tăng cao trong thời gian dài.
  • Một bên má có vẻ ửng hồng.
  • Phát ban trên mặt.
  • Trẻ thường xoa tai.
  • Trẻ chảy nhiều nước bọt.
  • Trẻ thích gặm và nhai đồ vật nhiều.
  • Trẻ cáu kỉnh hơn bình thường.
  • Trẻ ngủ không ngon giấc.

Thay răng sữa ở trẻ em khi nào cần đến nha sĩ?

Thông thường, trẻ bắt đầu rụng những chiếc răng sữa đầu tiên vào khoảng 6 tuổi. Nếu phát hiện răng sữa đã quá tuổi thay răng nhưng vẫn chưa có dấu hiệu lung lay, hoặc răng sữa đã nhổ đã lâu mà răng vĩnh viễn vẫn chưa mọc, cha mẹ nên chú ý và đưa con đến gặp bác sĩ.

Các chuyên gia khuyến cáo đưa trẻ đến cơ sở y tế hoặc phòng khám nha khoa chuyên khoa khi răng của trẻ có dấu hiệu lung lay. Với trình độ chuyên môn cao, trang thiết bị y tế hiện đại và sự am hiểu tâm lý trẻ, bác sĩ nha khoa sẽ tư vấn, thăm khám, lựa chọn phương án điều trị phù hợp, xác định tình trạng của răng và giai đoạn mọc.

Trong một số trường hợp đặc biệt, nếu răng vĩnh viễn của trẻ chưa mọc hoàn toàn và bị kẹt trong nướu, bác sĩ có thể chỉ định nhổ hoặc mài kẽ các răng sữa liền kề để răng vĩnh viễn của trẻ mọc đúng vị trí.

Chăm sóc trẻ ở độ tuổi thay răng như thế nào?

Ngoài việc nắm rõ lịch thay răng sữa cho con, cha mẹ cần nắm rõ cách chăm sóc răng sữa cho con trong quá trình thay răng như sau:

  • Hướng dẫn trẻ vệ sinh răng miệng cẩn thận: Cha mẹ nên hướng dẫn trẻ vệ sinh răng miệng kỹ càng ít nhất 2 lần/ngày hoặc sau bữa ăn. Hướng dẫn trẻ dùng chỉ nha khoa để loại bỏ thức ăn dính trên răng.

  • Tránh thực phẩm có hại cho răng: Hạn chế cho trẻ ăn các loại thực phẩm nóng lạnh hoặc cứng, đồ uống có hàm lượng đường cao, nước ngọt có ga,… Những thứ này dễ làm hỏng men răng của trẻ và gây sâu răng.

  • Loại bỏ thói quen xấu của trẻ: Theo dõi và nhắc nhở trẻ bỏ những thói quen xấu như nghiến răng, mút ngón tay cái, đẩy lưỡi, đưa lưỡi chạm vào răng, ôm cằm,… Những thói quen xấu này có thể gây hại cho răng, làm răng nhô ra, mọc không đều, chen chúc, dày chỗ này và thưa chỗ khác hoặc gây viêm nướu trong quá trình thay răng sữa ở trẻ.

  • Khám răng miệng định kỳ: Trẻ cần đến gặp nha sĩ định kỳ 3-6 tháng một lần để kiểm tra sức khỏe răng miệng và để bác sĩ ngăn ngừa hoặc can thiệp kịp thời khi trẻ xuất hiện các bệnh răng miệng. Khi trẻ có dấu hiệu thay răng sữa, cha mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được tư vấn nhổ răng hoặc tiếp tục chờ thời điểm thích hợp để nhổ răng sữa.

  • Áp dụng biện pháp giảm đau phù hợp: Nếu trẻ cảm thấy đau trong quá trình thay răng, cha mẹ nên chườm lạnh hoặc sử dụng thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ. Đồng thời, nếu trẻ gặp khó khăn khi nhai và nuốt, hãy cho trẻ uống nhiều nước ấm và thức ăn nhừ để trẻ dễ chịu hơn.

Thay răng sữa bao lâu thì mọc lại?

Thông thường, trẻ sẽ bắt đầu thay răng sữa bằng răng vĩnh viễn vào khoảng 6 tuổi. Răng vĩnh viễn mọc sau khi răng sữa rụng trong khoảng 1-2 tháng, và có thể kéo dài hơn 6 tháng.

Những lưu ý giúp răng mọc lại đều đặn, tránh hô móm

Để trẻ có hàm răng chắc khỏe, đẹp và không ho móm, cha mẹ cần quan tâm và theo dõi sức khỏe răng miệng của trẻ từ khi răng sữa nhú lên cho đến khi trẻ bắt đầu thay răng sữa bằng răng vĩnh viễn. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng:

  • Hướng dẫn trẻ sử dụng chỉ nha khoa, nước súc miệng và đánh răng đúng cách mỗi ngày. Hãy khen ngợi và khuyến khích bé chăm sóc răng miệng thường xuyên.

  • Giải thích cho trẻ về tác hại của việc ăn nhiều bánh kẹo, nước ngọt để trẻ hạn chế ăn vào buổi tối và sau bữa ăn. Khuyến khích trẻ uống sữa và ăn các sản phẩm từ sữa để cung cấp canxi và giúp răng chắc khỏe.

  • Trẻ em thích bắt chước người lớn, vì vậy phụ huynh nên làm gương cho con mỗi ngày bằng cách xây dựng thói quen chăm sóc sức khỏe răng miệng đúng cách.

  • Cha mẹ nên hình thành thói quen đưa con đến khám bác sĩ nha khoa định kỳ 3-6 tháng một lần để ngăn ngừa hoặc can thiệp các bệnh về răng miệng, đặc biệt là sâu răng, giúp trẻ phát triển hàm răng khỏe mạnh.

Việc hiểu rõ quá trình thay răng sữa ở trẻ em và sự phát triển của xương hàm sẽ giúp cha mẹ quan sát và đưa con đến bác sĩ kịp thời.

Bài viết liên quan