Trẻ sơ sinh mấy tháng thì nên bắt đầu ăn dặm?

Một câu hỏi mà các bậc cha mẹ thường đặt ra là “Mấy tháng cho trẻ ăn dặm thì hợp lý?”. Điều này đặc biệt đúng với những người làm cha mẹ lần đầu tiên bởi mỗi trẻ có cơ địa khác nhau, và các dấu hiệu biểu thị cho việc bắt đầu ăn dặm cũng khác nhau.

Quyết định thời điểm cho trẻ ăn dặm

Theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trẻ sẽ bắt đầu ăn dặm khi đạt 6 tháng tuổi. Lúc này, hệ tiêu hóa của trẻ đã phát triển đủ mạnh mẽ để tiếp thu các loại thức ăn đặc biệt và phức tạp hơn sữa mẹ. Trẻ cần được bổ sung thức ăn để phát triển khỏe mạnh vì lượng sữa mẹ sau 6 tháng không đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng hàng ngày của bé.

Dựa trên khuyến nghị trên, các chuyên gia dinh dưỡng khuyên rằng bắt đầu cho trẻ ăn dặm từ 6 tháng tuổi và tiếp tục đến tháng thứ 24. Sau 6 tháng, sữa mẹ chỉ cung cấp khoảng 450 kcal/ngày trong khi trẻ cần tới 700 kcal/ngày để đáp ứng nhu cầu cơ bản và phát triển cơ thể.

Tại sao không nên cho trẻ ăn dặm quá sớm

Cho trẻ ăn dặm quá sớm sẽ không có lợi cho bé vì hệ tiêu hóa của trẻ dưới 6 tháng tuổi chỉ chấp nhận và thích hợp với việc tiêu hóa các thức ăn lỏng như sữa mẹ. Nếu thức ăn bổ sung được chế biến ở mức độ lỏng như sữa mẹ, nó sẽ có giá trị dinh dưỡng thấp hơn sữa mẹ và không đảm bảo sự phát triển bình thường của trẻ.

Nếu trẻ bắt đầu ăn dặm quá muộn sau 6 tháng tuổi, trẻ có thể bị thiếu dinh dưỡng do các chất dinh dưỡng trong thức ăn lỏng không đáp ứng nhu cầu hàng ngày của trẻ trên 6 tháng tuổi. Điều này dẫn đến tình trạng chậm lớn và dễ bị nhiễm trùng vì hệ miễn dịch của trẻ yếu kém.

Nhận biết trẻ đã sẵn sàng cho việc ăn dặm

Độ tuổi 6 tháng là cột mốc quan trọng để quyết định bắt đầu cho trẻ ăn dặm. Trong giai đoạn này, trẻ được làm quen với những loại thức ăn mới, mở ra cơ hội cho sự phát triển sau này. Để đảm bảo việc ăn dặm thuận lợi, phụ huynh cần dựa vào các dấu hiệu sau đây để xác định liệu trẻ đã sẵn sàng cho việc ăn dặm hay chưa:

  • Cân nặng của trẻ đã tăng gấp đôi so với khi sinh.
  • Trẻ có thể giữ đầu thẳng và ngồi tựa vào để dễ dàng cho trẻ ăn.
  • Trẻ có thể nhích môi dưới để nhận thức ăn khi được cho ăn từ thìa/muỗng.
  • Trẻ có thể quay đầu khi không muốn ăn một món nào đó, giúp phụ huynh chọn lựa thức ăn phù hợp với khẩu vị của trẻ.
  • Lưỡi trẻ không còn phản xạ tự động đẩy vật lạ ra khỏi miệng.
  • Trẻ thể hiện sự thích thú đối với thức ăn mà gia đình hay cha mẹ cho ăn.

Nguyên tắc cơ bản để cho trẻ ăn dặm đúng cách

Tuân thủ các nguyên tắc cơ bản khi cho trẻ ăn dặm sẽ giúp các bậc phụ huynh thực hiện đúng cách, khoa học và thuận lợi. Đây cũng là những yếu tố quan trọng giúp sự tăng trưởng và phát triển của trẻ đạt được mức tối ưu. Dựa trên kinh nghiệm của Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ (American Academy of Pediatrics), việc ăn dặm cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

Nguyên tắc “ngọt – mặn”

Trẻ nên tập ăn dặm với những thức ăn gần giống với sữa mẹ hoặc sữa công thức để dần quen với “những thức ăn mới lạ”. Điều này giúp trẻ dần thích nghi với việc ăn dặm và giúp việc ăn uống trở nên dễ dàng hơn. Khi bắt đầu cho trẻ ăn dặm, nên lựa chọn bột ngọt vì hương vị tương tự với sữa mẹ. Sau đó, dần thay thế bằng bột mặn với nhiều chất dinh dưỡng hơn.

Nguyên tắc “ít – nhiều”

Luyện tập hệ tiêu hóa của trẻ thích ứng với lượng và thành phần thức ăn ngày càng phong phú. Cho trẻ ăn với lượng ít rồi tăng dần, ví dụ như tháng đầu nên cho ăn 1-2 muỗng bột mỗi lần, sau đó tăng dần lên 1/3 chén, nửa chén…đảm bảo việc tiêu hóa và cung cấp đủ năng lượng – dưỡng chất cho nhu cầu tăng trưởng và phát triển của trẻ.

Nguyên tắc “loãng – đặc”

Đảm bảo rằng quá trình ăn dặm của trẻ luôn được suôn sẻ bằng cách bắt đầu bằng những thức ăn loãng, giúp trẻ không có phản ứng tiêu hoá khi tiếp xúc với những thức ăn lạ. Điều này giúp hệ tiêu hóa của trẻ thích ứng dần với các loại thức ăn phức tạp.

Nguyên tắc “tô màu chén bột”

Đảm bảo bột ăn dặm của trẻ đủ 4 nhóm thức ăn quan trọng giúp trẻ phát triển. Nhóm bột đường bao gồm gạo, bột mỳ, bánh mỳ, bún, phở, ngô, khoai… Nhóm đạm bao gồm thịt, cá, trứng, sữa, tôm, đậu nành và các sản phẩm liên quan… Nhóm chất béo bao gồm dầu, mỡ, bơ, phô mai và các loại hạt có dầu. Nhóm vitamin và khoáng chất bao gồm rau củ và các loại trái cây tươi. Đối với trẻ nhỏ, không nên thêm mắm, muối vào thức ăn vì thận của bé vẫn còn yếu. Việc sử dụng mắm, muối trong thức ăn khiến thận làm việc quá sức và ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ trong tương lai.

Nguyên tắc “không ép trẻ ăn”

Khi trẻ không muốn ăn nữa hoặc phản đối việc ăn dặm, cha mẹ nên tạm dừng cho trẻ ăn trong 5-7 ngày, sau đó tiếp tục luyện tập để trẻ không bị căng thẳng trong việc ăn dặm.

baby

Ảnh: Baby đang ăn dặm

Bài viết liên quan