Bổ sung sắt cho mẹ bầu đúng cách

Giới thiệu

Trong quá trình mang thai, nhu cầu về sắt của phụ nữ tăng lên rất cao. Sắt đóng vai trò quan trọng trong việc tạo máu và đóng góp vào quá trình tạo nhân tế bào. Sắt tham gia vào việc phân chia tế bào và tạo ra các tế bào mới, đặc biệt là trong 10-16 ngày đầu tiên sau khi thụ tinh, sắt cùng axit folic giúp tạo ra hàng loạt tế bào thần kinh cho thai nhi. Nếu không đủ sắt trong thời gian này, có nguy cơ ảnh hưởng lớn đến sự phát triển trí tuệ của mẹ và con sau này.

Ý nghĩa của sắt

Sắt đóng vai trò quan trọng trong quá trình hình thành hồng cầu và cấu tạo enzym hệ miễn dịch, giúp tăng cường sức đề kháng của cơ thể. Thiếu sắt có thể gây thiếu máu hoặc mệt mỏi ở người bình thường, nhưng với phụ nữ mang thai, thiếu sắt còn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của thai nhi.

Tác động của thiếu sắt đối với mẹ bầu và thai nhi

Khi thiếu sắt, việc vận chuyển oxy cho cơ thể mẹ và thai nhi sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Trong thời kỳ mang thai, thể tích máu của người mẹ tăng 50% so với bình thường, vì vậy mẹ bầu cần nhiều chất sắt để tăng cường sức khỏe và nhu cầu phát triển của thai nhi.

Ngoài ra, thiếu sắt cũng có thể làm mất cảm giác ngon miệng. Mẹ bầu bị thiếu máu do thiếu sắt sẽ không muốn ăn, không ngủ được và mệt mỏi vì não và các tế bào trong cơ thể không có đủ oxy. Điều này cũng ảnh hưởng đến sức đề kháng của mẹ, dẫn đến nguy cơ nhiễm trùng. Đồng thời, việc thiếu máu và thiếu sắt trong giai đoạn mang thai cũng ảnh hưởng đến sức khỏe của em bé, gây ra các vấn đề về sức khỏe và sự phát triển của thai nhi sau này.

Tình trạng thiếu sắt ở mẹ bầu

Theo nghiên cứu, khoảng 40-50% phụ nữ mang thai bị thiếu sắt (tỷ lệ thay đổi theo vùng). Trong số này, 36,8% phụ nữ mang thai ở Việt Nam bị thiếu máu và 75% trường hợp này do thiếu sắt.

Bổ sung sắt cho mẹ bầu

Trước những vấn đề này, nhiều mẹ bầu lo lắng và băn khoăn về việc bổ sung sắt đúng cách. Trước khi mang thai, cơ thể phụ nữ cần 15mg sắt mỗi ngày. Khi mang thai, lượng sắt cần thiết sẽ tăng gấp đôi, khoảng 30mg/ngày. Nếu không cung cấp đủ sắt, mẹ bầu sẽ bị thiếu máu, ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và thai nhi.

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới, phụ nữ phát hiện có thai lần đầu nên uống viên sắt mỗi ngày và uống kéo dài sau khi sinh một tháng. Liều bổ sung được khuyến nghị là 60mg sắt kèm theo acid folic 400mcg mỗi ngày. Ngoài ra, nên sử dụng các thực phẩm giàu sắt và acid folic trong chế độ ăn hàng ngày.

Với mẹ bầu đã được xác định thiếu máu do thiếu sắt, bác sĩ sẽ chỉ định bổ sung 50-100mg sắt mỗi ngày. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, mẹ bầu sẽ phải điều trị tại viện trong 2-3 tháng với việc tiêm truyền tĩnh mạch để đảm bảo lượng máu cần thiết ở mức ổn định.

Bổ sung sắt qua chế độ ăn

Thực phẩm là nguồn bổ sung sắt an toàn và phong phú nhất cho các mẹ bầu. Sắt có nhiều trong các loại thịt có màu đỏ, tim, gan, thịt gia cầm, cá, nghêu, hàu, lòng đỏ trứng, các loại đậu, ngũ cốc, rau xanh đậm, bông cải, bí ngô và trái cây khô. Sắt có nguồn gốc động vật hấp thu tốt hơn sắt có nguồn gốc thực vật. Cơ thể hấp thu được 10-15% sắt từ động vật, nhưng chỉ hấp thu được 5-10% sắt có trong thực vật. Vì vậy, để đảm bảo nhu cầu sắt, cần ăn một lượng sắt gấp 10 lần nhu cầu khuyến cáo và ăn cả sắt từ động vật và thực vật.

Bên cạnh việc bổ sung chất sắt, cần bổ sung folate và acid folic tổng hợp, có thể tìm thấy trong trái cây, chuối, rau lá xanh, đậu và bánh mì, ngũ cốc và mì ống.

Lựa chọn thuốc bổ sung sắt

Có nhiều loại thuốc bổ sung sắt được bào chế, bao gồm sắt sulfate và sắt hữu cơ như sắt fumarate và sắt gluconate. Trong hai dạng này, sắt hữu cơ có ưu điểm hấp thu tốt hơn và ít gây táo bón hơn.

Có thể sử dụng các loại viên thuốc chứa sắt đơn thuần như sắt gluconate, sắt succinate, sắt fumarate, sắt oxalate.

Lưu ý khi bổ sung sắt

Khi bổ sung thuốc sắt, cần uống viên thuốc khi đói và kèm với nước giàu vitamin C như nước cam, nước chanh để tăng cường hấp thu sắt. Uống thuốc sau ăn 1-2 giờ để cơ thể hấp thu sắt tốt nhất.

Không nên dùng thuốc sắt cùng thời điểm với sữa, thuốc bổ sung canxi hoặc thực phẩm giàu canxi vì canxi làm cản trở khả năng hấp thu sắt. Nên cách nhau thời gian khi uống canxi và sắt.

Khi dùng thuốc bổ sung sắt, cần uống đủ nước và ăn thực phẩm giàu chất xơ để tránh táo bón. Chỉ nên uống thuốc bằng nước đun sôi để nguội, tránh sử dụng trà hoặc cà phê vì có thể giảm sự hấp thu sắt.

Trước khi dùng thuốc bổ sung sắt, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa. Không nên tự ý mua thuốc bổ sung sắt mà chưa được sự cho phép của bác sĩ.

Kết luận

Việc bổ sung sắt đúng cách là rất quan trọng đối với mẹ bầu để đảm bảo sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Bồi dưỡng sắt qua chế độ ăn và sử dụng thuốc bổ sung sắt là hai phương pháp hiệu quả để đáp ứng nhu cầu sắt trong thời kỳ mang thai. Tuy nhiên, cần tuân thủ các quy tắc và hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả của quá trình bổ sung sắt.

Bài viết liên quan