Tiểu đường thai kỳ: Chế độ ăn gì để con tăng cân?

Tỷ lệ phụ nữ mắc tiểu đường thai kỳ ở Việt Nam đã vượt qua con số 20% (theo thống kê của Hiệp hội Đái tháo đường và thai nghén Quốc tế). Với những mẹ bầu mắc bệnh này, duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý là rất quan trọng. Vậy, tiểu đường thai kỳ ăn gì để con tăng cân mà vẫn kiểm soát tốt đường huyết?

Tiểu đường thai kỳ: Bệnh gì và ai có nguy cơ cao?

Tiểu đường thai kỳ hay đái tháo đường thai kỳ là một tình trạng rối loạn dung nạp glucose được phát hiện trong giai đoạn mang thai. Bệnh lý này thường không có các biểu hiện bất thường và có thể tự giảm sau khi sinh khoảng 6 tuần.

Một số nhóm phụ nữ có nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ cao hơn người khác, bao gồm:

  • Phụ nữ bị thừa cân, béo phì.
  • Trong gia đình có bố hoặc mẹ mắc bệnh tiểu đường.
  • Phụ nữ có tiền sử sinh con nặng hơn 4kg.
  • Người đã từng mắc tiểu đường thai kỳ ở những lần mang thai trước đó.
  • Phụ nữ mang thai ở độ tuổi trên 35 có nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ cao hơn.
  • Phụ nữ từng có tiền sử sảy thai nhiều lần, sinh non, thai lưu không rõ nguyên nhân.
  • Phụ nữ Việt Nam có tỷ lệ mắc tiểu đường khi mang thai khá cao, một phần do chủng tộc Châu Á có nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ cao.

Các xét nghiệm dung nạp đường vào thời điểm tuần thai 24 đến 28 sẽ cho biết mẹ bầu có bị mắc bệnh tiểu đường thai kỳ hay không. Nếu kết quả không tốt, mẹ bầu cần áp dụng kịp thời các biện pháp kiểm soát đường huyết và tìm hiểu về chế độ ăn uống để con tăng cân.

Tiểu đường thai kỳ có nguy hiểm không?

Tiểu đường thai kỳ là một nỗi lo lắng thường trực của mọi mẹ bầu, bởi bệnh lý này mang đến không ít nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi.

Đối với mẹ bầu, đái tháo đường trong thai kỳ có thể gây ra một loạt hệ lụy như sảy thai, lưu thai, sinh non, đa ối, nhiễm trùng đường tiết niệu và có nguy cơ mổ lấy thai. Ngoài ra, tiểu đường cũng dẫn đến tăng huyết áp và gia tăng nguy cơ biến chứng tim mạch ở mẹ bầu trong quá trình mang thai. Cũng có nguy cơ mẹ bầu chuyển thành tiểu đường tuýp 2.

Với thai nhi, bị tiểu đường trong thai kỳ có những ảnh hưởng nghiêm trọng như chậm phát triển, tăng nguy cơ sảy thai và dị tật bẩm sinh, cũng như tăng tiết insulin.

Ngay khi phát hiện bị tiểu đường thai kỳ, mẹ bầu cần áp dụng các biện pháp điều trị theo chỉ định của bác sĩ, bao gồm việc điều chỉnh chế độ ăn uống. Tuy nhiên, mẹ lo lắng liệu chế độ ăn cho người tiểu đường có ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi hay không?

Tiểu đường thai kỳ ăn gì để con tăng cân?

Có các nguyên tắc chung mà mẹ bầu cần nhớ khi xây dựng chế độ ăn uống trong trường hợp tiểu đường thai kỳ:

  • Chia nhỏ các bữa ăn, tránh ăn quá nhiều trong một bữa.
  • Tăng cường sử dụng thực phẩm giàu chất xơ.
  • Sử dụng các chất béo lành mạnh.
  • Cân bằng dinh dưỡng với đầy đủ các nhóm chất thiết yếu.
  • Giảm lượng đường tiêu thụ.
  • Ưu tiên sử dụng các thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp đến trung bình.

Dưới đây là một số gợi ý về thực phẩm mà mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ có thể tham khảo:

  • Thực phẩm cung cấp protein lành mạnh: Đậu, cá, thịt nạc, thịt gia cầm, hạt dinh dưỡng (hạnh nhân, điều, mắc ca, óc chó, lạc…).
  • Thực phẩm cung cấp chất béo lành mạnh: Dầu ô liu, dầu hướng dương, trái bơ, hạt dinh dưỡng, cá hồi, cá ngừ…
  • Các loại trái cây có chỉ số đường huyết thấp đến trung bình: Cam, bưởi, táo, lê, mận, bơ, kiwi, dâu tây…
  • Các loại rau có chỉ số đường huyết thấp đến trung bình: Súp lơ, cà tím, bắp cải, đậu hà lan, măng tây, cà rốt…
  • Các loại sữa: Sữa dành riêng cho người tiểu đường, sữa hạt, sữa không đường.

Tiểu đường thai kỳ nên kiêng gì?

Ngoài những thực phẩm nên ăn, mẹ bầu bị tiểu đường cần tránh một số thực phẩm. Dưới đây là danh sách một số thực phẩm mà mẹ bầu bị tiểu đường nên hạn chế:

  • Các thực phẩm nhiều đường: Bánh kẹo, nước ngọt, nước ép trái cây đóng lon, nước ép trái cây thêm đường, sữa có đường, trái cây nhiều đường.
  • Các thực phẩm chứa nhiều carbohydrate: Đồ ăn nhanh, đồ ăn chế biến sẵn, đồ ăn chiên xào, đồ uống có cồn.
  • Hạn chế các chất béo bão hòa: Mỡ động vật, bơ, phô mai, kem, sữa có đường, nội tạng động vật.
  • Hạn chế thức ăn nhiều tinh bột: Cơm trắng, bánh mì trắng, bún, phở. Lượng tinh bột mỗi bữa ăn của mẹ bầu chỉ nên chiếm khoảng 1/2 đến 2/3 chén cơm.

Khi sử dụng bất kỳ thực phẩm chức năng hỗ trợ tiểu đường hay thuốc hạ đường huyết nào, mẹ bầu cần tuân theo chỉ định của bác sĩ. Ở Việt Nam, hiện tại, insulin là loại thuốc tiểu đường duy nhất được Bộ Y Tế cho phép sử dụng trong thai kỳ.

Trong suốt thai kỳ, mẹ bầu cần theo dõi chỉ số đường huyết thường xuyên. Việc tập luyện nhẹ nhàng, phù hợp với thể trạng cũng rất hữu ích trong việc kiểm soát đường huyết. Vận động giúp cơ thể sử dụng glucose mà không cần thêm insulin, từ đó giúp cơ thể chống lại tình trạng kháng insulin thường gặp.

Tiểu đường thai kỳ ăn gì để con tăng cân là một vấn đề quan trọng đối với các mẹ bầu bị đái tháo đường. Một chế độ ăn khoa học sẽ giúp mẹ bầu kiểm soát đường huyết, tránh những biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và bé, và đảm bảo sự phát triển bình thường cho thai nhi.

Bài viết liên quan